Trực tiếp Lễ trao giải "Nobel Toán học" từ Ấn Độ

(VTC News) - VTC News gửi đến bạn đọc bài tường thuật cập nhật từng phút Lễ khai mạc và trao giải thưởng Fields từ Trung tâm hội nghị quốc tế ở Hyderabad (HICC), thành phố thủ phủ bang Andhra Pradesh, thuộc bán đảo Deccan bên vịnh Bengal, Ấn Độ.

11h00: Có hơn 3.000 nhà Toán học trên khắp thế giới đã có mặt ở HICC, Ấn Độ để tham dự sự kiện được tổ chức với chu kỳ 4 năm một lần này. Đại hội Toán học thế giới (2010) là kỳ Đại hội thứ 3 được tổ chức tại châu Á.
Đây là kỳ ICM đầu tiên được tổ chức ở Ấn Độ, cái nôi của Toán học cổ đại.

Một trong các vấn đề được chờ đợi nhất trong Lễ khai mạc là phần trao giải thưởng của Hội Toán học thế giới (IMU), gọi là các “IMU Awards”. Trong số các giải thưởng này, đáng quý nhất là giải thưởng Fields, được xem như “giải Nobel Toán học”, được trao cho 2, 3 hoặc 4 ngườ
Giáo sư Ngô Bảo Châu là một trong những ứng cử viên nặng ký nhất cho giải Fields năm nay.


11h30: Trước ngày khai mạc ICM 2010, Ban tổ chức quyết định lùi lịch làm việc lại 1 giờ. Do đó, buổi họp báo công bố chủ nhân các giải IMU Awards sẽ được lùi lại tới 15h30 (giờ Việt Nam), trong khi Lễ khai mạc ICM 2010 bắt đầu từ lúc 12h.

11h30, các đại biểu tham dự ICM 2010 đã có mặt đông đủ tại hội trường HICC. Hơn 3000 nhà Toán học được thưởng thức các điệu nhạc truyền thống của nước chủ nhà Ấn Độ.
Các nhà Toán học tranh thủ trao đổi trước giờ khai mạc.
Hội trường HICC được lấp đầy bởi hơn 3000 nhà Toán học.

Hồi hộp chờ tin từ Hyderabad

Lễ khai mạc ICM 2010 sẽ diễn ra trong 3 giờ, từ 9h30 tới 12 giờ 30 (giờ chuẩn Ấn Độ, tức là từ 11h tới 14h, theo giờ Việt Nam) tại các Phòng 3 và 4, Trung tâm hội nghị quốc tế Hyderabad (Hyderabad International Convention Centre - HICC). Bà Shrimati Pratibha Patil, Tổng thống Ấn Độ sẽ tham dự buổi lễ và có bài phát biểu khai mạc Đại hội.



Hàng triệu người Việt Nam hi vọng Giáo sư Ngô Bảo Châu sẽ đoạt được Huy chương Fields.


Một trong số những thông tin rất được chờ đợi là việc công bố những chủ nhân các giải thưởng được Hội Toán học thế giới (International Mathematical Union - IMU) trao tặng. Các giải thưởng này, gọi là “IMU Awards”, được IMU trao 4 năm một lần. Tên người đoạt giải được chính thức công bố trong Lễ khai mạc ICM.

IMU Awards bao gồm 4 loại giải thưởng, trong đó danh giá nhất là Huy chương Fields (Fields Medal, còn gọi là Giải thưởng Fields), mỗi kỳ đại hội có 2, 3 hoặc 4 nhà Toán học đạt giải. Ngoài ra còn có các giải Nevanlinna, giải Gauss và giải thưởng mới Chern.

Lúc này, hàng triệu người Việt Nam đang hồi hộp chờ đón những thông tin truyền về từ Hyderabad và tất cả đều quan tâm tới câu hỏi: Giáo sư Ngô Bảo Châu liệu có trở thành người Việt Nam đầu tiên nhận Huy chương Fields. Nếu đoạt giải, Ngô Bảo Châu sẽ trở thành người châu Á thứ 4 có được vinh dự này, sau 3 nhà Toán học người Nhật Bản.

Trong Lễ khai mạc, Tổng thống Shrimati Pratibha Patil sẽ trao giải thưởng Fields cho những người đoạt giải. Những người chiến thắng trong cuộc bầu chọn các giải thưởng Nevanlinna, Gauss, Chern cũng sẽ nhận phần thưởng từ Tổng thống Shrimati Pratibha Patil.



Tổng thống Ấn Độ Shrimati Pratibha Patil sẽ dự Lễ khai mạc ICM và trao giải Fields cho các nhà Toán học.


Theo quy định, báo chí và các phương tiện truyền thông không được quyền tham dự Lễ khai mạc ICM. Bởi vậy, kết quả sẽ được công bố trong một buổi Hội nghị có sự tham dự của báo chí (Press Conference) được tổ chức sau giờ ăn trưa, bắt đầu từ lúc 14h (giờ Ấn Độ, tức 15h30, giờ Việt Nam) và kéo dài trong 2 giờ 30 phút. Chỉ những cơ quan báo chí có thẻ của Ban tổ chức ICM mới được quyền dự hội nghị này.

Tại hội nghị này, tên của những người đoạt giải sẽ lần lượt được giới thiệu bởi các ông Chủ tịch các Ủy ban bầu chọn ứng với mỗi giải thưởng (Selection Committees). Có 4 Ủy ban, ứng với 4 giải Fields Medals, Nevanlinna Prize, Gauss Prize, Chern Medal. Thành viên của các Ủy ban này được bầu theo nhiệm kỳ 4 năm một lần, chuyên trách việc xem xét các ứng viên và bầu ra những người thắng cuộc.

Sau màn giới thiệu của các ông Chủ tịch Ủy ban bầu chọn là bài phát biểu của những người thắng cuộc. Trong buổi chiều 19/8, mỗi chủ nhân của Huy chương Fields 2010 sẽ có 25 phút phát biểu trước các phương tiện truyền thông. Ngoài ông Chủ tịch Ủy ban bầu chọn giải thưởng và những người đoạt giải thì các thành viên của Ban điều hành IMU cũng như các thành viên của Ban tổ chức ICM 2010 cũng tham dự Hội nghị này.

"Tiếng nói" quan trọng đối với giải Fields

Tại ICM 2010, Chủ tịch Ủy ban bầu chọn Huy chương Fields là Giáo sư László Lovász, nhà toán học người Hungary. Giáo sư László Lovász hiện là đương kim Chủ tịch Hội Toán học thế giới và thông thường, trong các cuộc bầu chọn Giải Fields, tiếng nói của Chủ tịch IMU có vai trò rất quan trọng.



Giáo sư László Lovász.


László Lovász năm nay 62 tuổi, là một chuyên gia về lĩnh vực Tổ hợp học. Ông từng đoạt cú đúp giải thưởng Wolf và giải Knuth Prize năm 1999, cùng rất nhiều những giải thưởng khác .

Ở trường trung học, Lovász 3 lần thi Olympic Toán quốc tế và 3 lần đoạt Huy chương Vàng vào các năm 1964, 1965 và 1966 (Ngô Bảo Châu cũng đoạt 2 Huy chương Vàng kỳ thi Olympic Toán quốc tế). “Hổ phụ sinh hổ tử”, con trai László Lovász, László Miklós Lovász cũng đoạt Huy chương Vàng Toán quốc tế năm 2008.

Lovász đã hướng dẫn rất nhiều nghiên cứu sinh. Ông chính là thầy của Vũ Hà Văn (giải Pólya 2008, con trai nhà thơ Vũ Quần Phương) khi anh đang làm nghiên cứu sinh Tiến sĩ tại Đại học Yale. Từ 1/1/2007, Lovász giữ vai trò chủ tịch IMU (nhiệm kỳ kết thúc vào ngày 31/12/2010).

Các Chủ tịch IMU thường ưu ái những người cùng chuyên ngành nghiên cứu khi xem xét trao Giải Fields nên dĩ nhiên các nhà Tổ hợp sẽ chiếm ưu thế tại ICM 2010. Tuy nhiên, trong số 20 người được đọc báo cáo toàn thể năm nay không có nhà Tổ hợp nào dưới 40 tuổi nên cơ hội nếu có sẽ thuộc về những người báo cáo tại tiểu ban Tổ hợp (có tất cả 20 tiểu ban).

Trong lĩnh vực Xác suất, năm 2006, 2 nhà Toán học Wendelin Werner (Pháp) và Andrei Okounkov (Nga) đã được trao giải Fields nên sẽ khó có cơ hội cho một nhà nghiên cứu Xác suất tại cuộc bầu chọn năm nay.

Về Ngô Bảo Châu, với việc tìm ra lời giải cho Bổ đề cơ bản Langlands năm 2008 và được mời đọc báo cáo toàn thể tại ICM 2010, cơ hội của nhà Toán học 38 tuổi này là rất lớn. Tuy nhiên, như VTC News đã công bố một bản danh sách gồm 15 ứng cử viên có cơ hội đoạt Huy chương Fields, sự cạnh tranh đối với vị Giáo sư trẻ nhất Việt Nam không hề dễ chịu. Chúng ta cùng hi vọng Giáo sư Ngô Bảo Châu sẽ giành chiến thắng và mang lại niềm tự hào cho đất nước Việt Nam, đồng thời cải thiện vị trí của Toán học Việt Nam trên tầm thế giới.

Vậy là trong Lễ khai mạc Đại hội toán học thế giới (International Congress of Mathematicians) diễn ra tại Trung tâm Hội nghị quốc tế Hyderabad lúc 11h trưa (giờ Ấn Độ), tức là 12h30 giờ Việt Nam ngày 19/8/2010, GS Ngô Bảo Châu đã nhận huy chương Fields từ bà Shrimati Pratibha Patil, Tổng thống Ấn Độ, GS là người thứ hai được xướng tên trong lễ khai mạc ICM

3 nhà toán học khác cũng được trao giải thưởng Fields năm nay:
Elon Lindenstrauss, Israel
Stanislav Smirnov, Nga
Cédric Villani, Pháp

Các giải thưởng khác được trao trong lễ khai mạc ICM 2010:
giải thưởng Nevanlinna: Daniel Spielman, Mỹ
giải thưởng Gauss: Yves Meyer, Pháp
giải thưởng Chern: Louis Nirenberg, Canada
------------------------------
Một số thông tin về GS Ngô Bảo Châu:
Ngày sinh: 15/11/1972
Đơn vị công tác: Giáo sư của cả 3 cơ quan: Viện nghiên cứu cao cấp IAS Princeton (Mỹ); Khoa toán Đại học tổng hợp Paris 11 và Viện toán học (Việt Nam).

1986-1989: Học sinh khối phổ thông chuyên Toán, ĐHTH Hà Nội.

1988: Huy chương vàng tại kỳ thi Olympic Toán quốc tế tại Úc (đạt điểm tuyệt đối 42/42)

1989: Huy chương vàng tại kỳ thi Olympic Toán quốc tế tại CHLB Đức (đạt điểm tuyệt đối 42/42)

1990-1991: Học tại ĐHTH Paris 6, Pháp

1992-1995: Học tiếp ĐH tại Trường sư phạm cấp cao Paris (ENS)

1993-1997: Làm nghiên cứu sinh tại ĐHTH Paris 11 với GS. G. Laumon. Bảo vệ luận án xuất sắc vào năm 1997.

1998-2004: Nghiên cứu viên của Trung tâm nghiên cứu quốc gia Pháp tại ĐHTH Paris 13.

2004: Bảo vệ tiến sĩ khoa học (Habilitation)

2004: Được trao Giải thưởng Toán học Clay (cùng với GS G.Laumon). Giải thưởng này có từ năm 1999, mới trao cho 23 người. Người đầu tiên được trao giải Clay chính là A.Wiles- người đã chứng minh được Định lý cuối cùng của Ferma tồn tại hơn 300 năm. Ngay sau khi được trao giải thưởng này, thầy của Ngô Bảo Châu là GS G.Laumon đã được bầu làm Viện sĩ Viện hàn lâm Pháp.

2004- nay: Giáo sư tại ĐHTH Paris 11 (Pháp)

2005: Được Hội đồng học hàm Giáo sư nhà nước Việt Nam phong đặc cách giáo sư.

2006: Được mời đọc báo cáo tiểu ban tại ĐH Toán học thế giới tại Madrid (Tây Ban Nha). Chỉ có chuyên gia hàng đầu trong chuyên ngành mới được mời báo cáo.

2007- nay: GS tại Viện nghiên cứu cao cấp (IAS) ở Princeton (Mỹ)

2007: Được trao Giải thưởng Oberwolfach của Đức. Cho tới nay mới có 8 nhà toán học được vinh dự này. Giải thưởng được tặng cho các nhà toán học trẻ của Châu Âu, 3 năm một lần.

2007: Được trao Giải thưởng của Viện Hàn lâm Pháp mang tên Sophie Germain. Giải này được trao hàng năm cho một nhà toán học Pháp.

2007- nay: GS đặc biệt tại Viện Toán học Việt Nam

2009: Công trình "Le lemme fondamental pour les algèbres de Lie" (Bổ đề cơ bản cho đại số Lie) dày 169 trang của Ngô Bảo Châu đã được tạp chí Time bình chọn là một trong 10 phát minh khoa học tiêu biểu của năm 2009.

2010: Được mời đọc báo cáo tại phiên toàn thể của Đại hội Toán học thế giới tại Ấn Độ.

19/8/2010: nhận giải thưởng Fields trong lễ khai mạc ICM 2010

Từ tháng 9/2010: sẽ chuyển sang làm GS của ĐH Chicago (Mỹ)